Στην Κύπρο έχουμε μια παράδοση. Υπάρχουν ορισμένοι θεσμοί
και σώματα στα οποία ο Κύπριος δείχνει παραδοσιακά τυφλή εμπιστοσύνη. Κλασσικό
παράδειγμα; Σου λέει η Ελλάδα κάμε πραξικόπημα και εμείς θα σε ενώσουμε με την
μητέρα πατρίδα... Κάνεις εσύ το πραξικόπημα σου και τελικά σε ενώνουν με την
μητέρα Τουρκία. Αν το δούμε και από την αντίθετη πλευρά σου λένε ψήφισε τον
Άγιο Μακάριο για πρόεδρο και είναι ο εθνάρχης μας. Τον ψηφίζεις εσύ με ποσοστό
90% χωρίς να αντιλαμβάνεσαι ότι ψηφίζεις τον διάολο μεταμορφωμένο.
Εμπιστεύεσαι επίσης σαν καλός χριστιανός την εκκλησία. Είναι
άγιοι άνθρωποι. Σίγουρα τα κόκαλα τζαι το ξύλο που κουβαλούν μαζί τους για να
προσκυνήσουμε είναι αυθεντικά. Ναι εν ξύλο του τίμιου σταυρού και κοκάλα από
τον άγιο κλέφτη τον άνθρωπο του θεού. Ε λαλούν το οι παπάες άρα έχουν δίκαιο.
Δώστους μιαν εισφορά.
Έχουμε επίσης και τα κάθε λογής ιδρύματα τα οποία ζητούν
ελεημοσύνη για να τρώει ο κάθε ξιμαρισμένος. Ε εν για καλό σκοπό δώστους τζαι
τούτους.
Επίσης μέχρι πρότινος είχαμε τους πολιτικούς τους οποίους
εμπιστευόταν ο κόσμος. Τώρα πλέον ίσως να ξυπνήσαμε κάπως αλλά ως πριν λίγα χρόνια
ο λόγος τους ήταν ευαγγέλιο. Είπαν μας ότι παλεύουν για μια δίκαιη βιώσιμη και
λειτουργική λύση. Εν δυνατό να μας περιπαίζουν; No way. Ψήφιστους. Ο πρόεδρος
Παπαδόπουλος κλαίει στην τηλεόραση. Ε για να κλάψει σημαίνει έχει δίκαιο. Να
πούμε οϊ τότε τζαι εμείς αφου υποσχέθηκε ότι έννα παλέψει για λύση ευρωπαϊκή.
Εν δυνατόν να μας περιπαίζει ρε; Τζαι ο σύντροφος αφού είπε μας τζαι τζείνος να
πούμε όϊ για να τσιμεντώσουμε το ναι. Εν δυνατό να μας περιπαίζει;
Και οι αξιωματούχοι του κράτους. Και οι χρηματιστές. Αφού
είπαν μας το 1999 ότι η Λαϊκή αξίζει όσο η Deutsche Bank και η Lemeco με
τες κλάτσες θα έπρεπε να έχει market cap όσο μεγάλο όσο το Marks & Spencer.
Αγοράστε εν δυνατό να μας περιπαίζουν; Στες 10 λίρες εν ακόμα ευκαιρία. Μπείτε
μέσα βάρτε ότι έχετε και δεν έχετε τζαι έννα σαστείτε τζαι εσείς τζαι η
οικογένεια σας.
Τζαι ακίνητα. Αγοράστε like there is no tomorrow. Αγοράστε
ένα παλιοεξοχικό στο Κάπαρι 400,000. Αφού τόσα αξίζει. Τι Πρωτάρας τι
Γάλλο-ιταλική Ριβιέρα. Εν το ίδιο. Αγοράστε επίσης ένα ρετιρέ του Τσέντα στην
Μακεδονίτισσα για 500,000. Αφού εν του Τσέντα. Τζαι εν στην Μακεδονίτισσα. Όπως
λέμε Notting Hill.
Εξάλλου οι τιμές των ακινήτων παν πάντα πάνω.
Μας πουλούν επίσης για πενήντα χρόνια το ίδιο παραμύθι. Ότι
οι κυβερνητικοί αξίζουν τα λεφτά που παίρνουν, ότι δίκαια έχουν αφορολόγητα
εφάπαξ και ότι δίκαια τους πληρώναμε και τις κοινωνικές ασφαλίσεις. Είναι
δίκαιο. Ναι όπως δίκαιο είναι να δουλεύουν και μισή μέρα. Και όλα αυτά τα
κέρδισαν με την αξία τους και τους δίκαιους τους αγώνες και δεν θα έπρεπε τώρα
να χάσουν αυτά τα κεκτημένα. Αφού μας το είπαν έτσι πρέπει να είναι.
Μας είπε επίσης ο υπουργός οικονομικών της κυβέρνησης
Χριστόφια ότι η κρίση θα μας προσπεράσει. Ε γιατί να μην τον πιστέψουμε
υπουργός είναι. Όπως επίσης πρέπει να πιστέψουμε και τον πρόεδρο Χριστόφια ο
οποίος μας λέει ότι θέλει να πάρει μέτρα για την οικονομία. Εν ναι γιατί να μεν
πιστέψουμε. Αποκλείεται να θέλει να παραδώσει καμένη γη χωρίς να χρεωθεί αυτός
τα και καλά «αντιλαϊκά» μέτρα. Ε ναι γιατί να μην τον πιστέψουμε. Πρόεδρος είναι.
Γιατί τα γράφω όλα αυτά; Διάβαζα για τα Μετατρέψιμα
Αξιόγραφα Ενισχυμένου Κεφαλαίου που είχαν εκδώσει οι τράπεζες μας και πόσα
λεφτά έχει χάσει και πάλι ο απλός πολίτης-καταθέτης. Θυμούμαι που έκατσα πας τα
αφτιά του πατήρ-Critic
και του έλεγα το 2007. «Άτε ρε κουμπαρε πούλα τζίντο χωράφι που σου έμεινε
κληρονομιά στα περίχωρα της Λευκωσίας. Πούλα το τζαι εν ούλλα πουκουππα που
έννα πασιν».
Και η κλασσική απάντηση «Ατε ρε Critic που έννα
παν πούκουππα. Η γη πάει πάντα πάνω. Ξύπνα ρε. Αφού λαλούν ότι εν τζαι πολλά
αναπτυσσόμενη περιοχή».
Ευτυχώς όμως που είμαι πρίχτης. Πολλά όμως. Άμαν μου μπει
κάτι στον νου γίνουμαι πολλά ισχυρογνώμων. Πρίσε τζαι να πρίσεις τελικά
επούλησεν το. Μούττη μάλιστα όπως αποδείχτηκε. Που τότε τα οικόπεδα στα
περίχωρα πρέπει να πουλήσεις τζαι κωλο για να καταφέρεις να τα πλασάρεις στις
τιμές του 2007. Αν έβρεις κανένα βλάκα τζαι γοράσει τα δηλαδή.
Τα λεφτά λοιπόν μπήκαν σε κατάθεση σε μια από τις δύο
μεγάλες τράπεζες. Κανένα-δυο χρόνια μετά ήρθε ο πατήρ-Critic με μια απίστευτη προσφορά με
επιτόκιο 7%. Τα βάζουμε κατάθεση για πέντε χρόνια λοιπόν και παίρνουμε 7% αντί
για 4.50% που κερδίζουμε τώρα. «Φέρμου το prospectus» είπα του. Ο τίτλος Μετατρέψιμα Αξιόγραφα Ενισχυμένου
Κεφαλαίου. Ξόδεψα 5 λεπτά να διαβάσω τις λεπτομέρειες και απέρριψα την επένδυση
λόγω τριών βασικών σημείων.
- Τα αξιόγραφα θα ήταν διαπραγματεύσιμα στο ΧΑΚ.
- Στα πέντε χρόνια η τράπεζα μπορεί να μην σε αποπληρώσει αν θέλει αλλά μπορεί να το κάνει και rollover.
- Είναι μετατρέψιμα σε μετοχές.
Δηλαδή με λίγα λόγια σου πρότειναν να κλειδώσεις τα λεφτά
σου σε ένα τίτλο ο οποίος διαπραγματεύεται στο ΧΑΚ. Σε ένα χρηματιστήριο δηλαδή
στο οποίο ουσιαστικά δεν υπάρχει δευτερεύουσα αγορά ομολόγων. Στα χαρτιά
υπάρχει αλλά στην ουσία όχι αφού δεν υπάρχει ρευστότητα. Άρα δεν μπορείς να
πουλήσεις τον τίτλο έστω και θέλεις.
Δεύτερο στα πέντε χρόνια μπορεί η τράπεζα να μην με
αποπληρώσει. Ουσιαστικά έχει το δικαίωμα αν θέλει να μην με αποπληρώσει ποτέ
και να πληρώνει μόνο τόκο. Τον οποίο τόκο μπορεί αν θέλει να μην τον πληρώνει
ούτε αυτόν. Όπως έκανε τώρα.
Και τέλος είναι μετατρέψιμα σε μετοχές. Φίλε μου αν ήθελα να
γοράσω ξιμαρισιές έννα γόραζα που μόνος μου. Εν σας χρειάζουμαι εσάς να μου τες
πλασάρετε με το ζόρι.
Παίρνω πίσω τον πατήρ-Critic και του λέω. «Θκιέβαστους όρους. Τούτοι γυρεύκουν για
μαλάκες φαίνεται. Αποκλείεται να έβρουν». Πείσθηκε ο πατήρ-Critic και τα άφησε σε
κατάθεση. Και όμως από ότι φαίνεται ήβραν μαλάκες. Γιατί κατάφεραν και πλάσαραν
αυτά τα άκρως επικίνδυνα αξιόγραφα στους ανυποψίαστους καταθέτες και
προσέλκυσαν πολλά εκατομμύρια. Πολλά. Και τώρα λίγα χρόνια μετά. Εσύ σαν απλός
άπληστος-καταθέτης που είσαι και ήθελες 7% αφού δεν σε αρκούσε το 4.50% δεν
ξέρεις τι να πρωτοδιαλέξεις. Έχεις την επιλογή να ανταλλάξεις το αξιόγραφο με
μετοχές ή να πάρεις το 50% cash τωρά και να χαρίσεις στην τράπεζα τα υπόλοιπα.
Και σκέφτεσαι καλά ρε μα γιατί είμαι τόσο μαλάκας; Γιατί
τους πίστεψα; Πέντε λεπτά έπρεπε να ξοδέψω να διαβάσω τους όρους. Μπορεί να μου
το πλάσαραν σαν εναλλακτικό προϊόν κατάθεσης αλλά ξεκάθαρα δεν ήταν. Πέντε
λεπτά ρε. Πέντε λεπτά τζαι εν θα έχανα την μισή αξία των αποταμιεύσεων μιας
ζωής.
Γιατί είμαστε τόσο ανεύθυνοι
σαν λαός; Γιατί είμαστε θύματα; Γιατί εξακολουθούμε ακόμα να είμαστε
πρωταθλητές της μαλακίας; Γιατί το 10% του λαού καταφέρνει να εκμεταλλεύεται
τζαι να ζει εις βάρος του υπόλοιπού 90%; Δεν είμαστε βλάκες όμως. Άπλά είμαστε Natural Born θύματα.
Υπάρχει κάποιος που διαφωνεί;