Δεν είμαι αισιόδοξος άνθρωπος.
Γενικά θωρώ πολλά μαύρα σύννεφα. Για αυτό τον λόγο προλαμβάνω αρκετά κακά αλλά
χάνω τζαι αρκετές ευκαιρίες σε καλούς τζαιρούς. Αλλά γαμώτο την δεδομένη στιγμή
τι καλό μπορώ να δω; Γιατί να είμαι αισιόδοξος; Ζω σε μια μοιρασμένη παττισμένη
χώρα, με μια διαλυμένη χωρίς προοπτική βιομηχανία, με ένα οικονομικό οικοδόμημα
παρωχημένο ξεπερασμένο και χρεοκοπημένο και μια κοινωνία βουτηγμένη στην
θρησκοληψία την ξενοφοβία και τον πουριτανισμό. Α και με μια αμυδρή όμως ελπίδα
λόγω «εθνικού πλούτου» (αέριο).
Το σάπιο πολιτικό σύστημα της
μάσας προσπαθεί απεγνωσμένα να κρατήσει την κατάσταση όπως έχει, κλοτσώντας
κάθε ευκαιρία αλλαγής είτε αυτή είναι οικονομική (οικονομική μεταρρύθμιση) είτε
πολιτική (λύση Κυπριακού). Τα βάζει με φαντάσματα τρομοκρατώντας τους αφελείς,
άβουλους και πολλές φορές απολίτιστους (ναι εννοώ και τα τρία) ιθαγενείς με
πατριωτικές- ξενοφοβικές- θρησκευτικές φανφάρες (παπαριές).
Την δεδομένη στιγμή ζούμε ένα
εθνικό παροξυσμό με τα κόμματα και κατ’ επέκταση τον κόσμο να τα βάζει με όλους
και με όλα. Η κακή Γερμανία που θέλει να μας χαλάσει το πετυχημένο οικονομικό
μας μοντέλο γιατί μας φοβάται, η κακή Τρόικα που θέλει να ιδιωτικοποιήσει τα
διαμάντια της Κυπριακής κοινωνίας τους ημικρατικούς οργανισμούς, και ο ΟΗΕ ο
οποίος με τους εδώ φιλό-τουρκους απεσταλμένους του προσπαθεί να προωθήσει τα
Τουρκικά συμφέροντα.
Με τούτα ούλλα κατά νου
σκέφτεσαι κατά πόσο υπάρχει ελπίδα να βελτιωθούμε. Τζαι ότι ελπίδα είχα όμως διαλύθηκε
όταν πέρασα την Κυριακή που τζείντη πατρονο-εκκλησία τερατούργημα τζεικάτω στην
Ελαιώνων. Τζαμέ που περιοδεύει ο νέος θίασος της εκκλησίας μας. Αυτός με τα κόκαλα
κάποιου καημένου που υποτίθεται ότι είναι ο Απόστολος Αντρέας και κάνει τον
γύρο του πανελληνίου εδώ και χρόνια για να μαζέψει λεφτά για την εκκλησία. Οι
πιστοί στέκονται ουρά για να φιλήσουν τα κόκαλα περιμένοντας για ώρες δίνοντας
στο τέλος και τον «οβολό τους». Όλα αυτά συνοδεύονται από καζαντί, πόμπες,
σάντουιτς, μαλλί της γριάς και άλλα ωραία. Γιατί πίστη χωρίς καζαντί τζαι πόμπα
τι σκατά πίστη ένει; Α ναι και να μην ξεχάσουμε. Αφού φιλήσουμε τα κοκάλα τζαι
φάμε την πόμπα μας παίρνουμε τηλέφωνο το Σίγμα και κάνουμε παράπονο γιατί
έδειξε δύο ομοφυλόφιλους σε μια σειρά της σειράς.
Τζαι σε όσους ισχυρίζονται ότι
τα κόκαλα εν όντως του Απόστολου Αντρέα τους έχω έτοιμη την απάντηση. Δεν έχει καμία
απολύτως σημασία. Απλά κάτσετε σπίτι σας, στον καναπέ σας 5 λεπτά και σκεφτείτε
με πασα σοβαρότητα και ανοιχτό μυαλό. Πάτε σε ναούς τζαι προσκυνάτε κόκαλα.
Κόκαλα πεθαμένου. Τέλος. Τίποτε παραπάνω δεν έχω να πω. Πάμε παρακάτω στην
ουσία του ποστ.
Ξέρετε λοιπόν τι μου ήρτε στον
νου προχτές την Κυριακή μετά που είδα τούντα μακάβρια πανηγύρια με τες μαύρες
μαγείες; Μια εργασία του Κυριάκου Δημητρίου του πανεπιστημίου Κύπρου η οποία
καλύπτει και αναλύει μαρτυρίες Βικτοριανών Άγγλων κατά τα 12 πρώτα χρόνια της
Αγγλοκρατίας (1878-1891). Μου την έστειλε πριν καιρό ένας φίλος τζαι έκαμε μου
απίστευτη εντύπωση τζαι νομίζω ότι εν ευκαιρία να σας βάλω μερικά κομμάτια της
που ξεχώρισα. Μπορεί να κυκλοφόρησε τζαι μπορεί πολλοί να την έχετε διαβάσει.
Ενι ξέρω.
Με την προσάρτηση της Κύπρου
στο Ηνωμένο Βασίλειο πολλοί ερευνητές κατέβηκαν στο νησί για να δουν ποια είναι
αυτή η νήσος την οποία ήξεραν στην ουσία μόνο από τον Όμηρο και τον Σαίξπηρ.
Καταγράφουν τις εμπειρίες τους
τζαι εν πραγματικά εντυπωσιακό πόσα λίγα άλλαξαν στην νοοτροπία των Κυπρίων τα
τελευταία 135 χρόνια!!!! Οι Κύπριοι βγήκαν εξαντλημένοι από την Τουρκοκρατία αλλά
αρνήθηκαν πεισματικά να υιοθετήσουν τον δυτικό πολιτισμό τον οποίο προσπάθησαν
να τους διδάξουν οι Άγγλοι, τις περισσότερες φορές φυσικά με λάθος τρόπο και
μεθόδους. Οι άγγλοι ποτέ στην ουσία δεν κατάφεραν να μπουν στο πετσί και στο
μυαλό του Κύπριου για να καταφέρουν να του περάσουν όσα ήθελαν. Αλλά και ο
Κύπριος αρνήθηκε πεισματικά να τα δεχτεί. Και το τρομερό είναι ότι ακόμα
αρνείται. Γιατί πολλά από τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται στο κείμενο είναι
ευδιάκριτα και στον νέο-Κύπριο ο οποίος είναι μεν μορφωμένος (μόνο ακαδημαϊκά)
αλλά μαστίζεται ακόμα από τις ασθένειες που ανέφερα στην αρχή τις οποίες
κουβαλά από τότε.
Ξέρω ότι θα είναι μεγάλο το κείμενο αλλά ξεχώρισα
ορισμένα κομμάτια τα οποία έχουν όντως πολύ ενδιαφέρον και τα οποία αν δει
κάποιος με ανοιχτό μυαλό μπορεί να διακρίνει πολλές από τις σημερινές μας
συμπεριφορές. Να πούμε ότι το κείμενο συγκεντρώνει και αναλύει αναφορές διαφόρων ταξιδευτών
(Άγγλων κυρίως) στην Κύπρο
«The account on Cyprus
is here informed by the keen and critical eye of the Victorian politician, scholar,
traveller, or ambitious businessman, and no consistent use is made of public
records».
Οι άγγλοι άλλα περίμεναν να έβρουν τζαι
ήβραν άλλα. «Merchants thought they would find in
this new field the profits they so ardently desired. Clergymen hoped to find in
Cyprus
suitable positions for the young men who engaged their sympathies ... Sportsmen
fancied there had opened before them a grand chance for new excitement. The island
stimulated the imagination of the most adventurous: a new unexplored land with
its secrets and hidden knowledge (Robert Hamilton Lang) ».
Τι βρήκαν όμως;;;;
As Phil Robinson observed, «'instead of
a fertile land covered with groves or' fruit and fine woods once rendering it
the paradise of the Levant, there is hardly upon earth a more wretched spot
than it now exhibits». Dlick Ralph Burke, mostly known in Victorian literary
circles for his historical work on Spain says «Cyprus had been shamefully governed, oppressed, secluded, and starved by the
Turks. It was to be handsomely administered, enriched, and thrown open to the
world by the English».
Ή έτσι νόμιζαν μέχρι που γνώρισαν τους
ιθαγενείς.
Lieutenant Kitchener, appointed Director
of Survey and Head of the Land Registry Office of Cyprus from 1880 to 1883,
observed: «the Cypriot popular mentality, that the 'natives have no desire to
save time, they follow the same narrow rugged tracks up and down the rocks that
their fathers followed before them, and if Government undertook to make roads
for them, they would soon be again destroyed. Things were hopefully to change
if a few colonists arrived, and the example of their activity 'would speedily
infuse energy into the sleepy inhabitants» Χαχαχα οι sleepy inhabitants.... Κάτι μου λαλεί τούτο....
Επίσης «This extreme
simplicity and inexpensiveness of the necessaries of life he attributed to the
nature of the climate (the great heat of summer) that rendered the inhabitants
less disposed to exertion and predisposed them to a life of ease (Phil
Robinson, author)».
Οι Κύπριοι όντως βασανισμένοι από την
Τουρκοκρατία και φτωχοί ζητούσαν μόνο τα βασικά και δεν ήταν δεκτικοί σε
οτιδήποτε άλλο. Χαρακτηριστικό δυστυχώς που έμεινε μέχρι σήμερα αφού αποκτήσαμε
πλέον τα βασικά αλλά παρόλα αυτά παραμείναμε προσκολλημένοι στον καταναλωτισμό,
την αρχοντοχωριατοσύνη αποδεικνύοντας ότι η φτώχεια του παρελθόντος έμεινε στο
αίμα μας. Μας έμεινε απωθημένο.
«The peasants' struggle to earn the
necessities of life, usually through agriculture and farming, had been
invariably interlinked with the problem of water supply for the purposes of
irrigation. The absence of an organised water supply
intensified the problems created by the recurring droughts and the lack of
knowledge requisite for applying improved cultivation techniques, thereby
disrupting any conception of common welfare (William Hepworth Dixon) ».
Μεν θυμηθώ τωρά τες αποκοπές νερού 130
χρόνια μετά, και την ανικανότητα μας να βρούμε ουσιαστική λύση ακόμα και το
2009.
B. Harris Cowper, portrayed them as
«ignorant, superstitious, and in many cases indolent, their social condition is
bad ... both men and women are, as a rule, sadly degraded and in need of
enlightenment, and of that impulse to self-improvement. Instead of any ambition
for self improvement the Cypriots fell under the force 'of the Epicurean philosopher's
advice to mankind, "Eat, drink, and be merry, for tomorrow ye die»
Επίσης
According to Brown «the people were
naturally addicted to indolence and the keeping of innumerable feast, fast, and Holydays».....Rostovitz who, was sent to investigate
the island on behalf of Thomas Cook reported «the people are very poor and uneducated,
and a little grasping, and distrustful of civilised ideas».
Κεφάλαιο Θρησκεία:
Οι ιθαγενείς 135 χρόνια πριν ήταν ασυνήθιστα
(για τους Άγγλους) θρησκευόμενοι και προσκολλημένοι στον δογματισμό της
ορθόδοξης θρησκείας. Όπως σήμερα δηλαδή. Τόσο προσκολλημένοι που φιλούμε κόκαλα.
«The predominance of this old-fashioned
domestic rule had been supported by odd religious principles, assumed to derive
from the eternal dogmas of Christianity. The villagers had Christianised heathen rites, their local churches were devoted to a patron saint whom
they worshipped and treated like a god (P. Gardner) ».
Σε βαθμό που, «At the village of Avgoru, having seen the three daughters of the
proprietor of the house where we rested ill with fever, Dr. McLean
wished to administer some medicine, which their father, a priest, peremptorily
refused to allow. Obviously, under the sincere conviction that God alone could
heal his daughters and no human hands could make them well (Samuel Brown) ».
Κεφάλαιο Τουρκοκύπριοι- Ελληνοκύπριοι.
What are the Cypriots? Wondered Hepworth
Dixon: «Except
in name, they are neither Turks nor Greeks ... Nowhere have I seen a Turkish
figure, nowhere a Grecian profile. Christian Cypriots and Moslem Cypriots was
the distinction favoured by David Hogarth»....
Επίσης «whether ''Turk''
or "Greek", they are Eastern people, taking their pastime in an
Eastern style, i.e., in the coffee-houses and the bazaars, discussing the
latest news, and trying to turn [their] paras into piastres». Πόσο επίκαιρο!!!
Και συνεχίζουν: Despite their poverty the Turkish
Cypriots were presented by Victorians as «honest and hospitable, but again in
flexibly devoted to a dormant oriental tradition. In their capacity as
cultivators and producers they were proclaimed to be rude and innervating agriculturists, and in general inclined to be miserly and unambitious like the Greek population of the island. (J.L. Farley) ».
Παρά όμως τις πολλές τους ομοιότητες οι δύο
κοινότητες είχαν προστριβές οι οποίες πήγαζαν στην ουσία από την θρησκεία η
οποία κατάστρεψε την συνύπαρξη δύο κατά τα άλλα όμοιων κοινοτήτων οι οποίες θα
μπορούσαν κάλλιστα να ζήσουν ειρηνικά.
«Religious fanaticism seems to have
prevailed in politics. Whenever the Turks wanted to enforce a political
regulation that Cypriot Christians would presumably be unwilling to comply
with, they cleverly left religious differences to pave the way for it. This had
constantly caused the reaction of the Orthodox Greek Church, the most patriotic
in the world, and the priesthood became the natural leading caste of an awakening
nation. (archaeologist
Reginald Stuart Poole)»
Κάθε προσπάθεια συμφιλίωσης απέτυχε. Ο
θρησκευτικός φανατισμός γάμησε κάθε προσπάθεια τα τελευταία 135 χρόνια.
Κεφάλαιο Δυτικοποίηση πληθυσμού
«Yet the British administration should
have extinguished the inherent disposition to transfer religious preoccupations
into political life, and thereby established civil and religious liberty on a
clearly distinguishable level. The constitution of
November 1882 was meant to be a radical measure towards the modernisation of the island's political ethos and it aspired to safeguard the
necessary equilibrium between the two races. The Cypriots had already forwarded
(January 1882) a petition to the local Government, expressing their
dissatisfaction with the progress». Προώθηση ψηφίσματος...Λαλεί σας κάτι τούτο;
«The ordinary peasant who had long
indulged in a simple life, surrounded by intellectual darkness, was little, if
any, appreciative of social and civil reforms, and tended to interpret those
changes in terms of another kind of oppressive rule» Τούτο λαλεί σας κάτι; Ξένα συμφέροντα κτλ
κτλ....
«Lang, however, foresaw that «civil
stability would ultimately depend on the British attempt 'to extinguish all
distinctions based upon religion or race and to classify all under the
designation of Cypriotes, thus crushing the Hellenic idea, as well as Mussulman
preponderance». Και η προσπάθεια καλά κρατεί εδώ και 135
χρόνια.
Αλλά ξεκάθαρα η προσπάθεια εκμοντερνισμού
των ιθαγενών τους έφερε σε ρήξη με τους Βικτοριανούς. Ποτέ στην ουσία δεν
κατάφεραν οι άγγλοι να περάσουν τις μοντέρνες τους ιδέες στον θρησκευτικό
μεσαίωνα της Κύπρου. Αυτό φυσικά χρεώνεται και στους ίδιους οι οποίοι εφάρμοζαν
προφανώς λάθος τακτικές. Το αποτέλεσμα όμως ήταν
As Mallock observed, «the 'policy of the
Cyprian patriots has been from the beginning ... at once consistent and simple.
It has been to oppose every scheme or suggestion, no matter what, that
originated with the British authorities (Mallock)». Ήταν που τότε της μόδας τα ηρωικά όχι φαίνεται... Πόσο αξιολύπητο είναι
πραγματικά να έχεις την ίδια τακτική για 135 χρόνια;;;;;
Αλλά «the common people of Cyprus: 'indolent, careless, and mimetic people
... without a touch of Grecian taste. With neither beauty of body nor sense of
beauty in the mind ... with neither large aspirations nor practical dexterity
of hand, they live on, in a limpid state, like creatures of the lower types,
clinging to life for life's own sake; voluptuaries of the sun and sea; holding
on by simple animal tenacity through tempests, which have wrecked the nobler
races of mankind. (Dixon)».
Απόδειξη του λάθος χειρισμού και χαρακτηριστική Αγγλική
υπεροψία.
Κάπως έτσι ήρθε η ρήξη «Scott-Stevenson
did not hesitate to admit that 'it is doubtless true... that both the civil and
the military authorities have a decided antipathy to the Greek portion of the
population. These feelings were especially directed against the educated Greeks
who propagated patriotic and nationalist aspirations».
Έκαναν πολλά
καλά οι Άγγλοι στην Κύπρο αλλά και πολλά κακά. Απέτυχαν στην ουσία να μπουν
στην κουλτούρα των Κυπρίων και να προωθήσουν τον πολιτισμό τους με το μαλακό.
Στην τελική η μετάβαση από την τουρκοκρατία και τον σκοταδισμό στην δυτική
κουλτούρα χρειάζεται χρόνο, προσπάθεια και κυρίως υπομονή την οποία προφανώς
δεν είχαν οι Άγγλοι. Αποτέλεσμα ήταν να αποτύχουν και αυτοί αλλά και εμείς αφού
ο λαός μας μαστίζεται ακόμα από τα ίδια προβλήματα και συμπεριφορές με τότε.
Πότε με ευθύνη δική μας, πότε με ευθύνη των Άγγλων. Οφείλουμε όμως να
αποδεχτούμε ότι πρόσφεραν και αρκετά στην Κύπρο. Όπως αναφέρεται:
«What the British found on their arrival
might be now obvious. This brings us to the question of what they had in effect
accomplished to foster civilisation in the
island within twelve years. The dramatic want of infrastructure was extended to
works of crucial importance for the commercial and social improvement of the
island. Apart from the absence of metalled and properly repaired roads there
were practically no bridges, government buildings, hospitals and prisons. In
1878 there was no Post Office in the island, or printing facilities. The
British had admittedly to accomplish nothing less than a structural and social
metamorphosis. Among other things they had to construct harbours and develop inland communications, to promote education, to revive
agriculture and arrange irrigation, create commerce and restore the forests to
their former condition. And they had, besides, to deal with the pressing issue
of inducing a people of mixed race and religion to live peacefully. (R.H.
Laurie) ».
Στην τελική διαβάζοντας
την 26σέλιδη αυτή μελέτη λυπάσαι. Λυπάσαι γιατί λάθος χειρισμοί πότε δικοί σου
πότε των Άγγλων μας έφεραν στο σημείο που είμαστε σήμερα. Λυπάσαι επίσης γιατί
πολλά οπισθοδρομικά χαρακτηριστικά που υπήρχαν τότε (τα περισσότερα ίσως) υπάρχουν
ακόμα και σήμερα. Μετά που 135 χρόνια! Ο ζημιογόνος εθνικισμός, η θρησκοληψία,
ο φόβος της αλλαγής, η τεμπελιά, ο ρατσισμός. Πως γίνεται ρε γαμώτο μετά που
135 να μεν καταφέρεις να ξεπεράσεις τούτες τις αρρώστιες; Εν κρίμα. Εν
εκνευριστικό. Εν απελπιστικό. Εν λίον που ούλλα.
