Για τον τεράστιο Γκάλη

Την εβδομάδα που μας πέρασε τιμήθηκε από τον Άρη Θεσσαλονίκης ο μεγαλύτερος Έλληνας αθλητής όλων των εποχών. Ο τεράστιος Νίκος Γκάλης. Ο άνθρωπος που δοξάστηκε, αγαπήθηκε και μισήθηκε στην Ελλάδα όσο κανένας άλλος κατά την διάρκεια της καριέρας του αλλά και αγνοήθηκε όσο κανένας άλλος μετά το τέλος της.

Τον τεράστιο Νίκο Γκάλη, τον ομογενή από την Αμερική τον παρακολούθησα πρώτη φορά στα 8-9 μου χρόνια. Ήταν Ιούνιος του 1987 και θυμούμαι ακόμα ότι κάθουμουν στην κουζίνα του σπιτιού όπου άκουγα Michael Jackson στο κασετόφωνο. Ναι για τούντη περίοδο δεν είμαι και ιδιαίτερα περήφανος για τα μουσικά μου ακούσματα. Μετά που λίο τζαιρό  άκουσα για πρώτη φορά Iron Maiden, Metallica και Sabbath έτσι σταμάτησα να ακούω μαλακίες φόρεσα μαύρα, νεκροκεφαλές και έγινα αντιδραστικός. Άσχετο όμως με την ιστορία μας.

Ακούω τον παπά μου που την βεράντα να φωνάζει στην μήτηρ Criticoullas «πε του Critic να έρτει να δει τον Γκάλη»…..Όχι την εθνική Ελλάδος αλλά τον Γκάλη… «Critic έλα γιέ μου να δεις έναν κοντόν καλαμαρά που τους δέρνει ούλλους στο μπάσκετ»…

Μμμμ μπάσκετ οκ…Ας πάω…Πήγα λοιπόν. Έκατσα μπροστά που την τηλεόραση. Ήταν η αρχή του Ευρωμπάσκετ του 1987 και η Ελλάδα φιλοξενούσε την διοργάνωση. Έπαιζε αν θυμούμαι καλά στο πρώτο παιχνίδι με την Ρουμανία την οποία τζαι διάλυσε. Ήταν νομίζω τζείνο το πρώτο παιχνίδι που είδα. Έκατσα μπροστά που την τηλεόραση τζαι παρακολούθησα τον Γκάλη για πρώτη φορά. Μαζί με τον Γιαννάκη, τον Φασούλα, τον Φάνη και τον Φιλίππου. Κόλλησα. Τζείνο ήταν. Η αρρώστια, ο ιός είχε ξεκινήσει να εξαπλώνεται. Δεν θα ασχολούμουν ποτέ ξανά με οποιοδήποτε άλλο άθλημα.

Ο Γκάλης και η υπόλοιπη εθνική Ελλάδος μπήκε στο αίμα μου. Ποτέ δεν θα αγαπούσα ξανά άλλο άθλημα περισσότερο από το μπάσκετ και ποτέ δεν θα λάτρευα περισσότερο μία ομάδα. Η επίσημη αγαπημένη, η εθνική Ελλάδος μπάσκετ. Από το 87 και μετά δεν θα έχανα καμία διοργάνωση Euro ή παγκόσμιο μπάσκετ. Από την τηλεόραση ή ακόμα και από το γήπεδο. Τζαι για ούλλα τούτα φταίει ο Γκάλης. 

Παπάς μαμά και Critic περιμέναμε με αγωνία τις 15 εκείνες μέρες του Ιούνη του 87 για το επόμενο παιχνίδι της εθνικής Ελλάδος. Στην μητέρα πατρίδα οι νίκες της εθνικής μπάσκετ άρχισαν να ταρακουνούν τον κόσμο. Έγινε χαμός. Οι Έλληνες μάθαιναν σιγά σιγά ότι την μπάλα μπορείς να την χτυπάς και όχι μόνο να την κλωτσάς. Και μάλιστα από ότι φαίνεται είμαστε και καλύτεροι σε αυτό.

Όσο προχωρούσε η Ελλάδα τόσο περισσότερος κόσμος ήθελε να παρακολουθήσει την εθνική στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Οι μεγάλες δυνάμεις του μπάσκετ έπεφταν η μια μετά την άλλη και προσκυνούσαν τα πόδια του Γκάλη και των άλλων παιδιών. Η Ισπανία η Ιταλία η Γαλλία και στον ημιτελικό η τεράστια Γιουγκοσλαβία του Πέτροβιτς. Ακόμα και αυτή προσκύνησε τον Γκάλη.

Στον μεγάλο τελικό στις 14 Ιουνίου 1987 η Ελλάδα αντιμετώπιζε την Σοβιετική Ένωση. Την υπερδύναμη του Ευρωπαϊκού μπάσκετ. Εμείς σπίτι με παπά, μαμά, παππού, γιαγιά προσκυνούμε και εξυμνούμε τους 12 αθλητές που γονάτισαν τον γίγαντα των 220 εκατομμυρίων και έβγαλαν 10 εκατομμύρια Έλληνες στους δρόμους. Μάλιστα εκείνη η νύχτα είναι και η τελευταία ανάμνηση που έχω από τον παππού μου ο οποίος πέθανε λίγους μήνες μετά.

Ο παροξυσμός στην Ελλάδα δεν είχε προηγούμενο. Η λατρεία του Έλληνα για εκείνη την ομάδα και φυσικά για τον ηγέτη της μόνο με την λατρεία για τους Beattles στα 60s στην Αγγλία μπορεί να συγκριθεί. Σε κάθε τους εμφάνιση γινόταν χαμός. Όλα τα παιδιά έγιναν ημίθεοι. Ο Γκάλης όμως ήταν θεός. Ο Δίας. Τον γνώριζε πλέον ακόμα και η κάθε γιαγιά σε χωριό της Βόρειας Ελλάδας. Μπορεί να μην ήξερε τον πρωθυπουργό της χώρας αλλά ήξερε τον Γκάλη.

Εγώ από την άλλη είχα πορωθεί σε ανυσηχητικό βαθμό. Η ΕΡΤ τότε είχε κάνει μια εκπομπή αφιέρωμα στο χρυσό, τον «Δρόμο προς την Δόξα». Για καλή (κακή;;;) μου τύχη την είχε βιντεοσκοπήσει το βιντεοκλάμπ της γειτονιάς μου. Την νοίκιασα. Έβλεπα σε καθημερινή βάση για ολόκληρο τον Ιούλιο, Αύγουστο και τον μισό Σεπτέμβρη, για όσο θα διαρκούσαν οι διακοπές του καλοκαιριού δύο κασέτες. Τον μεγάλο τελικό με την Σοβιετική Ένωση και τον Δρόμο προς την Δόξα. Κάθε μέρα.

Είχα μάθει απ έξω και ανακατωτά τα πάντα. Μπορούσα και έκανα, προς μεγάλο εκνευρισμό της Critico μάνας, αναμετάδοση του τελικού και άκουγα την φωνή του Φίλιππα Συρίγου ακόμα και στον ύπνο μου. Τον τελικό τον έβλεπα ξανά και ξανά για πολλά χρόνια σε κάθε επέτειο. Κάθε 14 Ιουνίου μαζί με άλλους αρρωστημένους μπασκετικούς φίλους μου.

Στο γκαράζ του σπιτιού μπήκε καλάθι του μπάσκετ πριν ακόμα περάσουν 15 μέρες από τον τελικό. Εκεί μαζεύετουν όλη η γειτονιά και παίζαμε μονά. Ο καθένας εκπροσωπούσε και ένα από τους 12 Έλληνες θεούς. Μόνο ένας όμως θα μπορούσε να ήταν ο Γκάλης κάθε μέρα. Και κάθε μέρα υπήρχαν διαφωνίες και τσακωμοί για την επιλογή.

Τα χρόνια πέρασαν ο Γκάλης σταμάτησε το μπάσκετ αλλά ακόμα το όνομα του είναι συνώνυμο του αθλητισμού στην Ελλάδα. Ο αθλητισμός στο επίπεδο που τον γνωρίζουμε σήμερα δεν υπήρχε στην Ελλάδα πριν τον Γκάλη. Η Ελλάδα μπήκε στον παγκόσμιο αθλητικό χάρτη και γεύτηκε επιτυχίες στον κλασσικό αθλητισμό, στο βόλεϊ στην υδατοσφαίριση, στην άρση βαρών ακόμα και στο ποδόσφαιρο λόγω του Γκάλη. Όλα αυτά δεν υπήρχαν πριν το 87. Ο Έλληνας κατάλαβε ότι ναι ρε… Άμαν ο Γκάλης του 1.83 ύψος μπορεί να χορέψει τζαι να σκοράρει μπροστά από τον γίγαντα των 2.20 Τσατσένκο τότε μπορώ τζαι εγώ.

Ο Γκάλης έδωσε το έναυσμα στον Έλληνα για να γίνει καλύτερος αθλητής και να γνωρίσει επιτυχίες σχεδόν σε όλα τα αθλήματα. Φυσικά το μπάσκετ ήταν πάντα μπροστά από όλα. Ακόμα τζαι τώρα που ο κλασσικός αθλητισμός στην Ελλάδα πέθανε πνιγμένος στην ντόπα, τώρα που το Ελληνικό ποδόσφαιρο παραπαίει και μόνο γέλιο προκαλεί στους φιλάθλους, το μπάσκετ είναι εκεί ψηλά. Είτε με την εθνική είτε με τις Ελληνικές ομάδες στην Ευρώπη…Εκεί ψηλά… 

Ο Γκάλης ήταν παράξενος άνθρωπος. Περήφανος, εγωιστής, παραδόπιστος, τσιγκούνης, λιγομίλητος, κακόκεφος και αντικοινωνικός. Ακόμα και ο τρόπος που σταμάτησε το μπάσκετ αναδεικνύει όλα τα πιο πάνω χαρακτηριστικά. Σε ένα παιχνίδι Παναθηναϊκού-Αμπελόκηπων ο προπονητής (Πολίτης) αποφάσισε να τον ξεκουράσει και δεν τον έβαλε να αγωνιστεί στο πρώτο ημίχρονο του αγώνα. Αυτός δεν το δέχτηκε. Πήρε την τσάντα και έφυγε στο ημίχρονο. Πήγε σπίτι του και δεν ξανάπαιξε μπάσκετ. Τέλος. Έτσι τελείωσε η λαμπρή καριέρα του μεγαλύτερου Έλληνα αθλητή και ενός από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους μπασκετμπολίστες όλων των εποχών. Ενός μπασκετμπολίστα ο οποίος μπήκε στο Αμερικάνικο Basketball Hall of Fame.

Για μένα ο Γκάλης σημαίνει πολλά. Για χρόνια το 87 ήταν ο μύθος μου και το μπάσκετ το απόλυτο άθλημα μου. Και μια από τις ωραιότερες στιγμές της ζωής μου ήταν το 2005 όταν η εθνική μπάσκετ επανέλαβε τον άθλο του 87 και κατέκτησε ξανά το Ευρωπαϊκό τρόπαιο στο Βελιγράδι. Εκείνη την νύχτα ήμουν εκεί στις κερκίδες της Beogradska Arena και πανηγύριζα  κλαίγοντας μαζί με τον Παπαλουκά, τον Διαμαντίδη τον Κακιούζη αλλά και με τον Γιαννάκη τον Γκάλη τον Φιλίππου και τα άλλα παιδιά. Αυτό που έβλεπα για 20 χρόνια στο βίντεο είχε επαναληφθεί. Και ήμουν εκεί. Και έκλαιγα από χαρά.

Μεγάλε τεράστιε Νίκο Γκάλη σε ευχαριστούμε…